DOSSIER DES LATINISTES

SOMMAIRE

Conversion de François

Fondation de l'ordre des Cordeliers

Vision de saint François ; les stigmates

Son amour pour toutes les créatures, et la Création en général

Les hirondelles lui obéissent

Un miracle de saint François

Mort de saint François

 

 

 

 

 

 

 

Retour en haut de page

Retour au niveau supérieur

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Retour en haut de page

Retour au niveau supérieur

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Retour en haut de page

Retour au niveau supérieur

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Retour en haut de page

Retour au niveau supérieur

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Retour en haut de page

Retour au niveau supérieur

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Retour en haut de page

Retour au niveau supérieur

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Retour en haut de page

Retour au niveau supérieur

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Iacobus de Voragine (1230-1298)

Historia de Sancto Francisco (1182-1226)


Franciscus servus et amicus altissimi in civitate Assisii1 ortus et negotiator2 effectus3 fere usque ad vicesimum aetatis suae annum tempus suum vane4 vivendo consumpsit. Quem dominus infirmitatis5 flagello6 corripuit et in virum alterum subito transformavit, ita quod7 iam spiritu prophetico pollere8 coepit. Nam cum quadam vice9 ipse cum plurimis a Perusinis10 captus diro11 fuisset carceri mancipatus12 , dolentibus aliis hic solus exsultat13 et redargutus14 super hoc a concaptivis respondit: "ideo me exultare noveritis, quia adhuc15 sanctus per totum saeculum16 adorabor17 ." Quadam vice Romam causa devotionis proficiscens vestimenta sua deposuit et pauperis cuiusdam vestimenta induens18 ante ecclesiam sancti Petri inter pauperes sedit et cum iis velut unus ex illis avide mendicavit19 et saepius simile fecisset, nisi notorum verecundia20 impedivisset.

Quadam die dum audiret ea, quae dominus discipulis suis ad praedicandum missis locutus est, statim ad universa servanda21 tota virtute consurgit, solvit calceamenta22 de pedibus, tunica una, sed vili induitur23 et pro corrigia24 mutavit funiculum25 . Multi nobiles et ignobiles, clerici et laici spreta26 saeculari27 pompa28 eius vestigiis adhaeserunt29 , quos pater sanctus docuit evangelicam perfectionem implere30 , paupertatem apprehendere et per viam sanctae simplicitatis incedere. Scripsit praeterea evangelicam regulam sibi et suis fratribus habitis et habendis, quam dominus papa Innocentius confirmavit. Coepit extunc31 ferventius verbi Dei semina spargere et civitates et castella32 fervore mirabili circuire33 .

In visione servus Dei supra se Seraphim34 crucifixum35 adspexit, qui crucifixionis suae signa sic ei evidenter impressit, ut crucifixus videretur et ipse. Consignantur36 manus et pedes et latus crucis charactere37 , sed diligenti studio ab omnium oculis ipsa stigmata abscondebat. Quidam tamen haec in vita viderunt, sed in morte plurimi conspexerunt. Quod38 autem haec stigmata per omnia vera exstiterint39 , multis miraculis ostensum est.

Beatus Franciscus columbina40 simplicitate plenus omnes creaturas ad creatoris hortatur amorem, praedicat avibus, auditur ab iis, tanguntur ab ipso nec nisi licentiatae41 recedunt; hirundines42 , dum eo praedicante garrirent43 , ipso imperante protinus44 conticescunt45 . Apud Portiunculam iuxta eius cellam46 cicada47 in ficu48 residens frequenter canebat; quam vir Dei manum extendens vocavit dicens: "soror mea cicada, veni ad me." Quae statim oboediens49 super eius manum adscendit. Cui ille: "canta, mea soror cicada, et dominum tuum lauda!" quae protinus canens nonnisi licentiata recessit. Parcit lucernis50 , lampadibus51 et candelis52 , nolens sua manu deturpare53 fulgorem.

Super petras54 reverenter55 ambulat intuitu56 eius, qui dicitur petra legis divinae; vermiculos57 , ne transeuntium pedibus conculcentur58 , levat et apibus, ne inedia59 pereant glacie hiemali, mel et optima vina iubet apponi, fraterno nomine animalia cuncta vocabat. Miro et ineffabili gaudio replebatur ob creatoris amorem, cum solem, lunam et stellas intuebatur et eas ad creatoris amorem invitabat. Coronam60 sibi magnam fieri prohibebat dicens: "volo, quod fratres mei pulices61 partem habeant in capite meo".

Cum apud castrum Alvianum praedicaret, propter garritus62 hirundinum ibidem nidificantium audiri non poterat. Quibus ille: "sorores meae hirundines, iam tempus est, ut loquar ego, quia vos satis dixistis; tenete silentium, donec verbum domini compleatur63 ." Cui continuo oboedientes protinus conticuerunt.

Transeunte aliquando viro Dei per Apuliam unam bursam magnam repperit in via denariis tumentem64 , quam socius videns accipere voluit, ut pauperibus erogaret65 , sed ille nullatenus66 permisit dicens: "non licet, fili, alienum auferre." Sed cum ille vehementer instaret67 , Franciscus paululum orans iubet, ut bursam tollat, quae iam colubrum68 pro pecunia continebat. Quod videns frater timere coepit, sed oboedientiae volens implere69 mandatum, bursam manibus capit et inde magnus serpens protinus exilivit. Et ait Franciscus: "pecunia servis Dei nihil aliud est quam diabolus et coluber venenosus."

Cum vero ad dies iam appropinquaret extremos, longa infirmitate confectus super nudam humum nudum poni se fecit fecitque omnes fratres ibidem assistentes ad se vocari et manus singulis imponens omnibus ibi praesentibus benedixit et instar70 cenae dominicae singulis bucellam panis divisit. Invitabat, ut moris sui erat, omnes creaturas ad laudem Dei; nam et mortem ipsam cunctis terribilem et exosam71 hortabatur ad laudem eique laetus occurrit et ad suum invitabat hospitium dicens: "bene veniat soror mea mors." Ad extremam igitur horam veniens dormivit in domino. Cuius animam quidam frater vidit in modum stellae similis lunae in quantitate, soli in splendore.

1 Assisium, ii, n. : Assise, ville d'Ombrie (Italie)

2 negotiator, oris, m. : marchand

3 effectus, a, um (lat. tard.) : devenu

4 vane : vainement, en vain

5 infirmitas, atis, f. : faiblesse, maladie

6 flagellum, i, n. : le fouet, le remords

7 ita quod (non classique) : de telle sorte que

8 polleo, es, ere : être très fort, être estimé pour

9 quadam vice : une fois

10 Perusini, orum, m.pl. : les Pérousins

11 dirus, a, um : dur, cruel

12 carceri mancipare : mettre en prison

13 exsulto, as, rég. : être transporté de joie

14 redargutus, a, um : blâmé

15 adhuc : jusqu'à maintenant ; encore

16 saeculum, i, n. : le monde

17 adoro, as, rég. : implorer par des prières, vénérer

18 induo, is, ere : mettre (un vêtement)

19 mendico, as, rég. : demander l'aumône, mendier

20 verecundia, ae, f. : crainte, respect

21 servo, as, rég. : observer, pratiquer

22 calceamenta, orum, n.pl. : les souliers

23 induor, eris, induitus sum : se revêtir de

24 corrigia, ae, f. : la ceinture

25 funiculus, i, m. : petite corde

26 sperno, is, ere, sprevi, spretum : mépriser

27 saecularis, is, e : du monde, séculier

28 pompa, ae, f. : la parade, l'apparat

29 adhaereo, es, haesi, haesum : s'attacher à

30 impleo, es, plevi, pletum : pratiquer

31 extunc : dès lors

32 castellum, i, n. : le bourg

33 circueo, is, ire, ivi, itum : parcourir

34 Seraphim (mot hébreu indécl.) : un Séraphin

35 crucifixus, a, um : crucifié

36 consigno, as, rég. : marquer

37 character, eris, m. : marque, particularité

38 quod... : le fait que...

39 exsisto, is, ere, stiti : se montrer, se révéler, être

40 columbinus, a, um : de colombe

41 licentiatus, a, um : qui a reçu un congé, une permission

42 hirundo, dinis, f. : hirondelle

43 garrio, is, ire, ivi, itum : gazouiller

44 protinus (adv.) : aussitôt

45 conticesco, is, ere : se taire, cesser de parler

46 cella, ae, f. : la cellule

47 cicada, ae, f. : la cigale

48 ficus, us, f. : le figuier

49 oboedio, is, ire, ivi, itum : obéir

50 lucerna, ae, f. : la lanterne

51 lampas, padis, f. : la torche

52 candela, ae, f. : la chandelle

53 deturpo, as, rég. : flétrir, ternir

54 petra, ae, f. : la pierre

55 reverenter : avec respect

56 intuitus, us, m. : la pensée, la considération

57 vermiculus, i, m. : le ver

58 conculco, as, rég. : fouler aux pieds, écraser

59 inedia, ae, f. : le manque de nourriture

60 corona, ae, f. : la couronne, la tonsure

61 pulex, pulicis, m. : la puce

62 garritus, us, m. : bavardage, babil

63 compleo, es, plere, plevi, pletum : achever

64 tumens, entis : gonflé de

65 erogo, as, rég. : prélever de l'argent pour (+Dat.)

66 nullatenus : nullement

67 insto, as, are, stiti : insister

68 coluber, i, m. : le serpent

69 impleo, es, plere, plevi, pletum : accomplir

70 instar (acc. neutre adverbial) : à la ressemblance de, à l'instar de

71 exosus, a, um : odieux à


Retour en haut de page

Retour au niveau supérieur